Pierwszy krok dla budowy Światowej Sieci Radiolokacji ELF (projekt WERA)

W ostatnich dniach ekspedycja grupy badań fal elektromagnetycznych ekstremalnie niskich częstości ("Extremly Low Frequencies", ELF) z Obserwatorium Astronomicznego UJ i Wydzialu Elektroniki AGH, we współpracy z grupą dr. Marka Golkowskiego z University of Colorado w Denver dokonała uruchomienia pierwszej poza Polską stacji pomiarowej noworozwijanego polskiego projektu "Światowa Sieć Radiolokacji ELF" ("World ELF Radiolocation Array"). Stacja Hugo umieszczona w rezerwacie przyrody Hugo Wildlife Area w Colorado (USA) została zbudowana w Obserwatorium Astronomicznym UJ i będzie wykorzystywana, wraz z identyczną działającą już od 2005 roku stacją Hylaty w Biszczadach, do ciągłych pomiarów fal elektromagnetycznych w bardzo niskim zakresie częstości 0.03 - 300 Hz. Pomiary takie pozwalają na ciekawe badania fizyki wnęki rezonansowej ziemia-jonosfera, a także takie badania o charakterze geofizycznym i meteorologicznym, jak n.p. mapowanie aktywnosci burzowej na świecie, ciągłe monitorowanie stanu jonosfery oraz badanie wpływu wybuchów rentgenowskich na Słońcu na jej stan, a także oczywiście pomiary rozmaitych wyładowań elektrycznych w atmosferze, zarówno tych między chmurami burzowymi i ziemią, jak i tych z chmur do jonosfery. Obie nasze stacje będą także dostarczały danych do analizy możliwych zakłóceń elektromagnetycznych w precyzyjnych pomiarach detektorów fal grawitacyjnych LIGO w USA i VIRGO we Włoszech. Instalacja obecnej stacji jest pierwszym krokiem do utworzenia planowanej światowej sieci takich stacji, ktora docelowo pozwoli na dokładne pomiary "on-line" na całej Ziemi. Kolejna stacja w planach zespołu ma być umieszczona w argentyńskiej Patagonii. Zespół badawczy projektu kierowany przez dra hab. Andrzeja Kułaka obejmuje J. Kubisza, V. Marchenkę, A. Michalca, Z. Nieckarza i M. Ostrowskiego z WFAIS UJ, A. Kułaka i J. Młynarczyka z Wydzialu Elektroniki AGH, oraz M. Dyrdę z IFJ PAN.

Stacja została zbudowana dzięki finansowaniu z serii grantów NCN oraz z funduszy DS UJ. Instalacja stacji nastąpiła w ramach projektu Harmonia obejmujacego współpracę z naszymi partnerami amerykańskimi: E. Williamsem z Massachusetts Institute of Technology i M. Golkowskim z University of Colorado.

Zespół polsko-amerykański, który zainstalował stację. Cała aparatura (anteny magnetyczne i elektroniczny układ odbiorczy) jest umieszczona pod powierzchnią ziemi.

Pierwsze pięciominutowe pomiary - widmo mocy (góra) i mierzony w dwóch antenach sygnał (dół). W widmie można zauważyć maksima rezonansu Schumanna oraz silny sygnał od sieci elektrycznej na 60 Hz.